دانلود مقاله کارشناسی ارشد رشته علوم تربیتی

نگاه متخصصین به رویکرد تلفیقی در برنامه درسی تربیت بدنی مقطع ابتدایی

 
 
 
 
چکیده:
هدف عمده­ این پژوهش امکان به‌کارگیری رویکرد تلفیقی در برنامه درسی تربیت‌بدنی مقطع ابتدایی از دیدگاه متخصصان است. روش پژوهش حاضر توصیفی ـ پیمایشی است. جامعه­ی آماری این پژوهش را اساتید و صاحب ‌نظران رشته­ی علوم تربیتی با گرایش برنامه­ریزی درسی و اساتید و صاحب‌ نظران رشته­ی تربیت ‌بدنی با گرایش مدیریت و برنامه­ریزی و آشنا به برنامه درسی تربیت ‌بدنی دانشگاه­های دولتی شهر تهران تشکیل می­دهند. اطلاعات مورد نیاز از طریق پرسشنامه­ی محقق ساخته­ی 25 سؤالی جمع‌آوری‌شده است. اطلاعات به دست آمده با استفاده از دو روش آماری t تک نمونه­ای و خطی- لگاریتمی بررسی شده است. 
 
یافته­های به دست آمده از طریق روش آماری t تک نمونه­ای حاکی از آن است که از دیدگاه متخصصان تدوین اهداف، انتخاب محتوا و همچنین انسجام تجربیات فراگیران از طریق ارائه برنامه درسی تربیت‌بدنی به‌صورت تلفیقی معنادار است. همچنین نتایج حاصل از روش خطی- لگاریتمی حاکی از آن است که دیدگاه متخصصان با توجه به جنسیت و میزان موافقت آنان نسبت به تدوین برنامه درسی تربیت‌بدنی تلفیقی معنادار است و دیدگاه متخصصان با توجه به سابقه تدریس و تعامل این سه عامل معنادار نیست. بر اساس نتایج این پژوهش از نظر متخصصان با توجه به مؤلفه­های برنامه‏ریزی درسی می­توان برنامه درسی تربیت‌بدنی را به‌صورت تلفیقی تهیه و تدوین نمود. همچنین از نظر متخصصان با توجه به عامل جنسیت و میزان موافقت می­توان برنامه درسی تربیت‌بدنی را به‌صورت تلفیقی تهیه و تدوین کرد. با توجه به عامل سابقه تدریس و تعامل سه عامل تهیه برنامه درسی تربیت‌بدنی به‌صورت تلفیقی از نظر متخصصان اختلاف‌نظر وجود دارد.   
 
 
 
کلیدواژگان:

تلفیق

تربیت‌بدنی

برنامه درسی تلفیقی

برنامه درسی تربیت‌بدنی تلفیقی

 
 
 
 
 بیان مسئله
     تربیت‌بدنی و ورزش به‌عنوان یکی از نیازهای ضروری جوامع نقش مؤثری در تحقق اهداف و برنامه‌های اجتماعی هر جامعه‌ای دارد. این پدیده دارای کارکردهای متعددی بوده و با سایر پدیده‌های اجتماعی ارتباط و تعامل زیادی دارد. کارکردهای اجتماعی، فرهنگی، بهداشتی، آموزشی و سیاسی این پدیده را از سایر پدیده‌ها متمایز ساخته و در بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته برنامه‌ریزی جامعی در جهت هماهنگی و ارتباط آن و نیز تحقق اهداف و برنامه‌های آموزشی و پرورش از طریق آن به عمل آمده است. بسیاری از اهداف تربیتی در ورزش‌ها و بازی‌ها نهفته است، از طریق بازی‌ و ورزش‌ به‌صورت آموزش مستقیم و غیرمستقیم می‌توان به هدف‌های اساسی تعلیم و تربیت همچون رشد ابعاد جسمانی، عقلانی، اجتماعی، عاطفی و اخلاقی دست یافت. بنابراین ورزش و تربیت‌بدنی به‌واسطه ارائه آموزش‌های مستقیم و غیرمستقیم آن در دوره حساس ابتدایی و دیگر مقاطع تحصیلی ضرورت و اهمیت خاصی دارد. بنا به گفته­ی هاردمن و مارشال[1] (2000)، «تربیت‌بدنی یکی از دروس برنامه­های درسی مقاطع مختلف در اغلب کشورهای جهان است. وضعیت ضروری بودن یا اختیاری بودن درس تربیت‌بدنی در کشورهای مختلف جهان مورد بررسی قرار گرفته و نتایج حاکی از آن است که این درس به‌عنوان یکی از دروس اصلی در برنامه درسی دوره‌های مختلف تحصیلی در 92 درصد از کشورهای جهان اجباری است» (به نقل از اسمعیلی،1383، ص 53).
 
     از آنجایی که تربیت‌بدنی یکی از دروس برنامه درسی مقاطع مختلف در اغلب کشورهای جهان است، بنابراین برنامه درسی تربیت‌بدنی از اهمیت بالایی برخوردار است؛ اما چگونگی ارائه­ی برنامه­های آموزشی تربیت‌بدنی در مدارس همواره موضوعی بوده که مورد توجه محققین و پژوهشگران بوده است. در پژوهش حاضر سعی شده تا به بررسی برنامه درسی تربیت‌بدنی از دیدگاه رویکرد تلفیقی پرداخته شود.     فرد در دنیای واقعی یک بعدی نیست و دارای ابعاد و نیازهای مختلف است و رشد ناموزون یک بعد فرد را داخل یک گودال عمیق فرو می‌برد که سایر ابعاد تماشاگر آن هستند، بنابراین به‌منظور پاسخ‌گویی به نیازهای فرد و جامعه و رهایی از اثرات رویکرد سنتی، باید به رویکردی در برنامه­ی درسی روی آورد که بجای موضوعات جزئی، به موضوعات کلی پرداخته باشد؛ به‌گونه‌ای که این موضوعات دربرگیرنده‌ی مسائل مهم و مورد نیاز فرد و جامعه باشد و همزمان دربرگیرنده‌ی چند نظام رشته­ای باشد؛ یعنی به یک موضوع موردعلاقه‌ی فرد و جامعه از دیدگاه علوم مختلف پرداخته شود و بجای تأکید روی روش­های سنتی تدریس و یادگیری، روی شیوه­های تدریس و یادگیری نوین مثل رویکرد حل مسئله و پروژه که فراگیران را با ابعاد مختلف یک موضوع و مسئله­ی پیچیده­ی درهم‌تنیده مواجه می­کند، تأکید می­شود. 
 
تحقق چنین امری تا حدی از طریق رویکرد تلفیقی میسر خواهد بود؛ چون در این رویکرد، آموزش بر محور مسائل واقعیت­های زندگی فردی و اجتماعی تنظیم می­شود. وجود مفاهیم بسیار عام و نیز نسبتاً عام میان نظام­های مختلف رشته­ای و به بیانی دیگر وحدت میان علوم تا حدی اجرای رویکرد تلفیقی را ضروری ساخته است. به‌علاوه چون انسان موجودی چندبعدی است و دارای نیازهای مختلف بوده، همچنین برای زندگی نیازمند برخورداری از مهارت­های گوناگون و متنوع است، ادامه­ی حیات و بهره­مندی از مواهب و نعمت­های الهی با تأکید بر یک بعد خاص عملی نیست و باید نگاه­ها در برنامه­ی درسی نگاه جامع‌الاطراف باشد. همین‌طور تأکیداتی که به‌وسیله روان شناسان یادگیری و مکاتب روان‌شناسی به‌ویژه مکتب گشتالت و نظریه­ها و دیدگاه­های فلسفی مثل نظریه­ی ماورای فردی، روی کل شده است، طراحی برنامه­ها به‌صورت تلفیقی را ضروری می­سازد (یوسف زاده چوسری، استوار، 1387).
 
 
 
 
 
فهرست مطالب
چکیده
کلمات کلیدی
مقدمه
بیان مسئله
جدول 1. سهم تربیت‌بدنی در یادگیری دیگر موضوعات درسی در مقطع ابتدایی (فهیم دوین، 1387)
روش­شناسی پژوهش
گزارش یافته­ها
جدول 2. آزمون t تک نمونه­ای و مشخصه­های توصیفی به تفکیک برای هر مؤلفه (39=n)
جدول 3. برآورد پارامترهای خطی – لگاریتمی، برای جنسیت، سابقه تدریس و میزان موافقت
بحث و نتیجه‌گیری
منابع